การร้องเพลงร่อยพรรษา

เพลงร่อยพรรษา เป็นเพลงพื้นบ้านที่ร้องเฉพาะในช่วงก่อนออกพรรษาประมาณ ๗ วัน เพื่อร้องเชิญชวนชาวบ้านให้ร่วมบริจาคจตุปัจจัยไทยทาน เงิน ข้าวสาร ฯลฯ แล้วรวบรวมนำไปถวายวัดในวันทอดกฐินโดยมีกลุ่มนักเพลง ที่มีทั้งพ่อเพลง แม่เพลง และลูกคู่เดินไปตามหมู่บ้านหรือชุมชนต่าง ๆ

ลักษณะของเพลงร่อยพรรษา

การร้องเพลงร่อยพรรษา เป็นการร้องโดยพ่อเพลง แม่เพลง และลูกคู่เท่านั้น ไม่มีเครื่องดนตรีหรือการปรบมือประกอบการร้อง ท่วงทำนองการร้องใช้การเอื้อนและทอดเสียงยาวคล้ายทำนองสวด มีลูกคู่ร้องรับซ้ำในบางท่อน ส่วนการแต่งกายของคณะเพลงร่อยพรรษา นิยมแต่งกายด้วยเสื้อผ้าชุดไปทำไร่ทำนาตามปกติ เช่น ผู้ชายนิยมใช้เสื้อแขนยาว สวมกางเกงขายาว สวมหมวก ผู้หญิงนุ่งโจงกระเลนหรือนุ่งผ้าถุงสวมงอบ ประดับดอกไม้ที่หาได้ในท้องถิ่น ผู้ร้องทุกคนถือไม้เท้า มีคนหาบกระบุงตะกร้า ๑ หาบ อีกคนหนึ่งทำหน้าที่เป็นคนถือพาน มีดอกไม้พื้นบ้านวางพองามพานนี้สำหรับรับเงินที่เจ้าของบ้านนำมาร่วมบริจาค

เมื่อคณะเพลงร่อยพรรษาเดินทางถึงบ้านใดคนหาบกระบุงหรือตะกร้ากับคนถือพาน จะยืนในตำแหน่งตรงกลางแถวหน้าเพื่อสะดวกในการรับสิ่งของหรือเงินที่เจ้าของบ้านนำมาร่วมทำบุญ ส่วนนักเพลงยืนรวมกันร้องเพลงร่อยพรรษา บทร้องแต่ละบทมีจำนวนคำกลอนระหว่าง ๓-๕ คำกลอน

บทบาทของเพลงร่อยพรรษา

ประเพณีการเล่นเพลงร่อยพรรษาเป็นเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่สำคัญของอำเภอห้วยกระเจา จังหวัดกาญจนบุรี มีหน้าที่บทบาทต่อสังคมอำเภอห้วยกระเจา จังหวัดกาญจนบุรีดังนี้

๑.บทบาทในการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา

เพลงร่อยพรรษาเป็นกิจกรรมหนึ่งในการบอกบุญมาสร้างศาสนสถาน ถาวรวัตถุในวัดประการหนึ่งและด้วยการบริจาคทรัพย์เพื่อถวายพระสงฆ์

๒.บทบาทในการสร้างความสามัคคี

เกิดจากการที่คนในชุมชนรู้จักแบ่งบทบาทหน้าที่กันตามความสามารถ เป็นการแสดงให้เห็นถึงพลังแห่งความสามัคคี เป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของคนในชุมชนเดียวกันและชุมชนใกล้เคียง ดังเห็นได้จากการเดินทางไปร้องเพลงร่อยพรรษาเยี่ยมตามบ้านหรือชุมชนต่าง ๆ เพื่อบอกบุญ

จุดมุ่งหมายของการเล่นเพลงร่อยพรรษา

การเล่นเพลงร่อยพรรษา เกิดจากการรวมตัวกันของชาวคณะพ่อเพลงแม่เพลง มีศรัทธาร่วมใจพากันออกเดินทางออกไปร้องเพลงร่อยพรรษายังหมู่บ้านต่าง ๆ เพื่อเชิญชวนชาวบ้านที่มีศรัทธาในหมู่บ้านนั้น ๆ ได้ร่วมกันบริจาคเงิน ข้าวสารและอื่น ๆ ทำบุญตามกำลังศรัทธาในเทศกาลออกพรรษา แล้วรวบรวมนำจตุปัจจัยและไทยทานเหล่านั้นไปถวายพระสงฆ์ในวันออกพรรษา ทั้งนี้ จุดมุ่งหมายสำคัญของการเล่นเพลงร่อยพรรษา จึงอยู่ที่การยึดมั่น และศรัทธาและอุทิศตนเพื่อใน

พระศาสนาที่ตนเคารพนับถือ เป็นการเสียสละกำลังกาย กำลังสติปัญญา และกำลังทรัพย์ เพื่อทำนุบำรุง และสืบต่อพระพุทธศาสนา ดังนั้น เพลงร่อยพรรษานี้จึงได้ชื่อว่าเป็นเพลงที่เกิดจากพลังศรัทธาในพระพุทธศาสนาโดยแท้